Đối với dịch thuật những yếu tố then chốt tạo nên thành công của người dịch ngoài trình độ ngôn ngữ, vốn sống phong phú, kiến thức chuyên ngành sâu là những kĩ năng chủ yếu cần có ở mỗi người thì cần khá nhiều những yếu tố khác nữa. Dưới đây là những kỹ năng và kinh nghiệm dịch thuật chính mà một người đi theo lĩnh vực dịch thuật cần có.
Những kỹ năng chính người dịch thuật cần có
Dịch thuật là một trong những kỹ năng hết sức quan trọng đối với người học ngoại ngữ nói chung, bản thân nó đã là kỹ năng rất khó để làm chủ được, bởi nó đòi hỏi một sự chính xác gần như tuyệt đối về ý nghĩa trong việc truyền đạt từ một ngôn ngữ này sang một ngôn ngữ khác. Chính vì thế, bản thân người làm dịch thuật cũng phải có một sự am hiểu sâu sắc (khả năng hiểu và truyền đạt) về cả hai (hoặc nhiều) thứ ngôn ngữ mà mình phải dịch.
Công việc dịch thuật đòi hỏi ở người dịch nhiều kĩ năng linh hoạt ở cả ngôn ngữ nguồn và ngôn ngữ mục tiêu. Trước hết phải kể tới là tính cẩn thận, cầu thị. Tại sao lại như thế ? cẩn thận cần thiết không chỉ với dịch thuật mà đều cần cho bất cứ chuyên ngành, lĩnh vực nào. Cẩn thận giúp cho bạn tránh được những sai sót trong dịch thuật. Có thể là cẩn thận thuộc về đức tính, phẩm chất nhiều hơn nhưng tôi vẫn đưa vào mục kỹ năng bởi lẽ nó cần thiết, rất cần thiết. ( Đây là gợi ý của một dịch giả khá lão làng trong nghề dịch thuật tại Việt Nam )
Người dch cần có thái độ cầu thị, làm việc nghiêm túc, không ngừng học hỏi để trau dồi, nâng cao trình độ của mình Dịch ngôn ngữ nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ, là cuộc chiến với câu chữ và tính bản địa hóa, nói cách khác dịch thuật được hiểu là là hoạt động chuyển đổi cách diễn đạt giữa hai ngôn ngữ “thứ nhất” và ngôn ngữ “thứ hai” ( Ngôn ngữ bản địa và ngôn ngữ đích). Vì vậy chúng ta cần lưu ý tầm quan trọng của cả hai ngôn ngữ. Nếu trình độ ngôn ngữ nguồn của phiên dịch viên, biên dịch viên không tốt có thể dẫn tới việc hiểu “nguyên bản” không được trọn vẹn và khả năng diễn đạt sang ngôn ngữ mục tiêc chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng. Nếu kĩ năng diễn đạt ngôn ngữ ở ngôn ngữ mục tiêu kém, sẽ dẫn tới việc làm giảm chất lượng dịch thuật.
Giúp bạn định hình được những kỹ năng dịch thuật cần có của mình, chúng tôi cũng xin nhấn mạnh vào các yếu tố tạo nên một bản dịch thuật tài liệu thành công cho bạn nắm được :
- 1. Cấu trúc ngữ pháp và từ vựng đóng góp 50% để có thể dịch thuật tốt
- 2.Sự khác biệt về văn phong giữa hai ngôn ngữ (sự khác nhau trong cách sử dụng từ ngữ, ngôn từ, giọng điệu…..), sự khác biệt giữa hai nền văn hóa (văn hóa Mỹ, Anh khác với văn hóa Việt Nam).
- 3.Kinh nghiệm sống, kiến thức cơ bản, kiến thức về những lĩnh vực chuyên sâu đóng góp 20% còn lại.
Những yếu tố trên đã được Dịch thuật PERSOTRANS phân tích khá tỉ mỉ trong bài viết : “Những tiêu chuẩn của một bài dịch thuật chất lượng” bạn có thể tham khảo thêm.
Hiểu biết về lĩnh vực dịch thuật mình tham dự, yêu cầu này tuy rộng và khó có một định mức cố định song để đảm bảo bản dịch hoàn hảo thì kiến thức của bạn đối với chuyên ngành đó là quyết định thêm 20% như trên đã nêu. Hiểu biết rành mạch về tất cả các lĩnh vực thì khó và Dịch thuật PERSOTRANS không khuyến khích bạn, mà bạn nên lực chọn lĩnh vực mình thực sự thích và đam mê, đó sẽ là lĩnh vực – chuyên ngành dịch thuật bạn làm thành công nhất. Nhiều, và dàn trải không chắc đã hay so với ít mà chuyên môn hóa ( Trong dịch thuật nhé ) Chuẩn bị các từ vựng chuyên nghành, dự bị các tình huống có thể xảy ra,luôn luôn củng cố các kiến thức liên quan đến tài liệu, công việc mà mình đã, đang và sẽ đảm nhận trong công việc dịch thuật là một điều nên làm và cần thiết đối với người làm dịch thuật , biên dịch tài liệu …
